Czytając ten artykuł poznasz czym są emocje i uczucia. Ponadto dowiesz się w jaki sposób możesz je poznać u innych oraz u siebie. Prawdopodobnie zastanawiasz się dlaczego powinieneś to wiedzieć. Tak naprawdę każdy człowiek w dużej mierze rozpoznaje emocje w sposób intuicyjny. Jednakże, jak się okazuje, wiele osób posługuje się jedynie podstawowymi nazwami uczuć i emocji.
Czy warto rozwijać swoją wiedzę w tym temacie? Zdecydowanie tak. Umiejętne nazywanie uczuć i emocji ułatwia nam kontakty z innymi oraz prawidłowe rozładowanie własnych uczuć. W ten sposób zapobiegamy nadmiernemu odczuwaniu codziennych trudnych sytuacji.
CZYM SĄ EMOCJE, A CZYM SĄ UCZUCIA?
Czy emocje i uczucia są nam potrzebne? Wyobraź sobie sytuację kiedy nagle na Twojej drodze pojawia się ogromny wąż, który w każdej chwili może Cię zaatakować. W takim momencie najprawdopodobniej odczujesz strach, który podpowie Ci jak masz się zachować.
Zatem emocje i uczucia są nam potrzebne ponieważ mają ogromny wpływ na nasze zachowanie. Pomagają nam również zapamiętywać i rozróżniać jakie sytuacje są dla nas dobre, ciekawe, interesujące, a które wywołują nudę lub strach. Dzięki emocjom uczymy się w jakich sytuacjach nie chcielibyśmy się więcej znaleźć.
Czym się różnią emocje od uczuć? Przede wszystkim emocji jest mniej. Poza tym są one odczuwane nie tylko przez ludzi, ale również przez niektóre zwierzęta. Ich głównym zadaniem jest spowodowanie szybkiego zachowania – np. kiedy wychodzę na ulicę i zobaczę pędzący samochód odczuję strach i intuicyjnie odskoczę do tyłu.
Uczucia natomiast są charakterystyczne dla istot wyższych w tym przede wszystkim ludzi. W przeciwieństwie do emocji, mogą być odczuwane przez dłuższy czas – np. miłość jest uczuciem długotrwałym, ponieważ odczuwamy ją przez wiele lat.
Poniżej znajdziesz listę emocji i uczuć. Zapoznaj się z nią i zastanów się, ilu z nich nie potrafiłbyś wymienić.
LISTA EMOCJI
LISTA UCZUĆ
Radość
Strach
Złość
Smutek
Wzburzenie
Frustracja
Nienawiść
Irytacja
Wściekłość
Wkurzenie
Gniew
Zdenerwowanie
Podrażnienie
Zniecierpliwienie
Zacietrzewienie
Oburzenie
Niechęć
Pogarda
Mściwość
Desperacja
Furia
Uraza
Szał
Euforia
Błogość
Podniecenie
Przygnębienie
Ból
Zranienie
Przygaszenie
Trwoga
Niepokój
Lęk
Przerażenie
Szczęście
Rozbawienie
Entuzjazm
Zadowolenie
Zachwyt
Wdzięczność
Wesołość
Ekscytacja
Sympatia
Życzliwość
Satysfakcja
Odprężenie
Ożywienie
Serdeczność
Czułość
Ulga
Beztroska
Spełnienie
Docenienie
Przyjemność
Zawód
Gorycz
Rozpacz
Żal
Melancholia
Zmartwienie
Przybicie
Depresja
Apatia
Żałoba
Panika
Obawa
Niepewność
Bojaźliwość
Nieśmiałość
Podejrzliwość
Powściągliwość
Zagubienie
Wahanie
Podejrzliwość
Popłoch
Wstyd
Poczucie winy
Zakłopotanie
Zdziwienie
Wstręt
Tęsknota
Dyskomfort
Rozczarowanie
Trauma
Upokorzenie
Poczucie bezpieczeństwa
Poczucie własnej wartości
Poczucie niższości
Poczucie straty
Poczucie krzywdy
Poczucie żałoby
Obojętność
Skrępowanie
Zazdrość
Ulga
Troska
Bezsilność
Bezradność
Amok
Napięcie
Współczucie
Zmęczenie
Niezadowolenie
Akceptacja
Miłość
Ufność
Oszołomienie
Zakłopotanie
Pogarda
Wyrzuty sumienia
Uwielbienie
Zaskoczenie
Poczucie odrzucenia
Poczucie żałoby
Obojętność
Skrępowanie
zazdrość
JAK ROZPOZNAĆ EMOCJE U INNYCH I U SIEBIE?
Na pewno zdarza Ci się czasem zapytać kogoś: „Czemu jesteś smutny? ”albo powiedzieć o kimś: „Ale się zdziwił”. Jak sam widzisz bezproblemowo i intuicyjnie rozpoznajesz emocje u innych osób! Jak to się dzieje? Uczucia u innych zazwyczaj rozpoznajemy dzięki mimice i gestom. Jeżeli osoba nie uśmiecha się, jej wzrok jest zamyślony, a postawa ciała opuszczona widzimy, że nasz rozmówca jest smutny. Emocje innych ludzi możemy również rozpoznać po specyficznych zachowaniach, np. kiedy widzimy parę trzymającą się za rękę, wymieniającą ukradkiem pocałunki wiemy, że są w sobie zakochani.
Ale jak rozpoznać emocje u siebie? Prawdopodobnie niejeden raz stwierdziłeś: jestem smutny, zły, zadowolony. Jak to się dzieje, że rozpoznajesz u siebie uczucia? Najczęściej poprzez stan fizjologiczny naszego ciała. Oznacza to, że każdej emocji towarzyszy jakiś charakterystyczny objaw w ciele fizycznym. Np. kiedy się czegoś przestraszysz, pojawiają się na Twoim ciele ciarki, przyspieszone bicie serca, przyspieszony oddech, dłonie robią się zimne i spięte. Kiedy jesteś radosny, to czujesz lekkość ciała, masz rozluźnione mięśnie. Kiedy się zakochasz poczujesz ciepło w brzuchu, przyspieszone bicie serca na widok obiektu miłości oraz rozkojarzenie.
PODSUMOWANIE
Poznałeś już podstawowe zagadnienia związane z emocjami i uczuciami. Pamiętaj, aby codziennie wyrażać to jak się czujesz, ponieważ emocje nie lubią być tłumione. Są wspaniałym zjawiskiem, którego celem jest ułatwiać, a nie utrudniać nasze życie. Dlatego zachęcamy Cię do trenowania rozpoznawania, oraz wyrażania emocji każdego dnia.
Bartosz Jasiński, psycholog
BIBLIOGRAFIA
- Ekman P., Davidson R. (2000), Natura emocji. Gdańsk: GdańskieWydawnictwoPsychologiczne,
- Golińska L.(2002), Emocje: przyjacielczywróg, Warszawa,
- AntónioDamásio: BłądKartezjusza. Emocje, rozum i ludzkimózg (wyd. II). Poznań: Rebis, 2013.